ალანიის ისტორიაზე საუბრისას აუცილებელია განვმარტოთ, იქნება თუ არა ეს საკითხი კავკასიონის ჩრდილოეთ ნაწილის მთისწინეთში მდებარე სახელმწიფოს შესახებ.
უძველესი დროიდან
თუ გავითვალისწინებთ ჩრდილოეთ ოსეთის რესპუბლიკის ისტორიას, მაშინ უნდა განვასხვავოთ რამდენიმე მნიშვნელოვანი პერიოდი:
- უძველესი ისტორია (ძვ. წ. I ათასწლეულიდან);
- ალანია შუა საუკუნეებში;
- როგორც რუსეთის იმპერიის ნაწილი;
- ალანია საბჭოთა კავშირის შემადგენლობაში;
- რესპუბლიკა რუსეთის შიგნით.
გეოგრაფიულმა პოზიციამ ალანიის ისტორიის მანძილზე უდავოდ იმოქმედა პოლიტიკურ, ეკონომიკურ, ეროვნულ და კულტურულ სფეროებზე.
უძველესი დროიდან შუა საუკუნეებამდე
არქეოლოგიური კვლევები ადასტურებს, რომ ადამიანმა აითვისა ეს მიწები ჩვენს წელთაღრიცხვამდე. გამოვლინდა ეგრეთ წოდებული კობანის კულტურის არქეოლოგიის ძეგლები და ძეგლები. სახელი მომდინარეობს ტოპონიმიდან კობანი, პატარა დასახლება ჩრდილოეთ ოსეთში.
ჩვენი წელთაღრიცხვის I საუკუნე აღინიშნება სარმატების გაერთიანებით, ახალი სახელია ალანები. მე -9 საუკუნის ბოლოსთვის მათ ჩამოაყალიბეს ძლიერი სახელმწიფო, რომელიც იკავებდა კავკასიონის მთებისა და ცისკავკასიის ტერიტორიებს. სამწუხაროდ, კეთილდღეობის ეპოქა საკმაოდ სწრაფად მთავრდება, რადგან მცირე აპაგანის სამთავროებს არ შეუძლიათ შეთანხმდნენ ერთმანეთთან და გააერთიანონ ძალისხმევა მონღოლებისგან ტერიტორიების დასაცავად. ურდოებმა აღმოსავლეთიდან 1238 წელს დაიწყეს ალანიის დაპყრობა, 1400 წლისთვის ტიმურის არმიამ თითქმის მთლიანად გაანადგურა ალანური სახელმწიფო.
მოკავშირე რუსებთან
1774 წელს, ჩრდილოეთ ოსეთის ამჟამინდელი ტერიტორიები შეუერთდა რუსეთის იმპერიას, შესაბამისად 1801 წელს, სამხრეთ ოსეთის შესაბამისად. კავკასიაში პირველი ციხე დაარსდა 1784 წელს. მან მიიღო სიმბოლური სახელი ვლადიკავკაზი.
ამ ტერიტორიების მაცხოვრებლები ორაზროვნად აღიქვამენ 1917 წლის ოქტომბრის მოვლენებს. ალანიას ისტორია, ერთი სიტყვით, მოწმობს იმ ფაქტზე, რომ ბევრი ოსი სამხედრო მოსამსახურე მხარს უჭერდა თეთრ მოძრაობას სამოქალაქო ომის დროს. 1920 -იანი წლების დასაწყისისთვის საბჭოთა ძალა ყველგან დამყარდა, ალანია ჯერ მთიანი საბჭოთა რესპუბლიკის ნაწილი გახდა, შემდეგ მან გაიარა კიდევ რამდენიმე ტერიტორიული რეფორმა.
ნაცისტებთან ომის დროს, სასტიკი ბრძოლები მიმდინარეობდა რესპუბლიკის ტერიტორიაზე, გერმანელები ფაქტობრივად იდგნენ ვლადიკავკაზის კედლებთან, მაგრამ საბჭოთა არმიამ ქალაქი არ დაუთმო. თუმცა, ომის შემდგომ პერიოდში მკვიდრი მოსახლეობა სტალინის ბრძანებით იძულებითი დეპორტაციით იყო დაკავებული.
დღესდღეობით, რეგიონში ცხოვრებას ჯერ კიდევ არ შეიძლება ვუწოდოთ სტაბილური, თუმცა ალანიის მაცხოვრებლები ვნებიანად ოცნებობენ ამაზე.
